7 Günde Dubai’de Resmi Şirket Sahibi Olun
Dubai anakara bölgesinde şirket kurulumu hakkında kapsamlı rehber. Maliyetler, süreç, avantajlar ve zorluklar detaylı olarak incelenmiştir.
Dubai, dünya çapında girişimciler ve yatırımcılar için en cazip iş merkezlerinden biri haline gelmiştir. Özellikle anakara bölgesinde şirket kurulumu, yatırımcılara benzersiz fırsatlar sunmaktadır. Bu rehberde, Dubai anakara bölgesinde şirket kurulumu sürecinin tüm detaylarını, maliyetlerini ve avantajlarını inceleyeceğiz.
Dubai anakara şirket kurulumu, serbest bölgeler dışında, yani "mainland" olarak adlandırılan yargı yetkisi alanında bir şirket kurma sürecidir. Bu tür şirketler, Birleşik Arap Emirlikleri'nin tamamında sınırsız ticaret yapma hakkına sahiptir ve devlet ihalelerine katılabilirler. Anakara şirketleri, serbest bölge şirketlerinden farklı olarak, coğrafi kısıtlama olmaksızın tüm Birleşik Arap Emirlikleri pazarında faaliyet gösterebilir ve yerel müşterilerle doğrudan ticaret yapabilirler. Bu özellik, özellikle Birleşik Arap Emirlikleri iç pazarına odaklanmayı planlayan yatırımcılar için büyük bir avantaj sağlamaktadır.
Dubai'de anakara şirketi kurarken en kritik karar, yürütülecek ticari faaliyetin doğru belirlenmesidir. Bu seçim, yalnızca şirketin operasyonel alanını tanımlamakla kalmaz, aynı zamanda alınacak lisans türünü, şirketin yasal yapısını, mülkiyet kurallarını, sermaye gereksinimlerini ve devam eden uyumluluk yükümlülüklerini de doğrudan belirler. Dubai Ekonomi ve Turizm Departmanı (DET), eski adıyla Dubai Ekonomik Kalkınma Departmanı (DED), anakara lisanslarını faaliyetin niteliğine göre dört ana kategoride sınıflandırmaktadır. Bu kategoriler, şirketin faaliyet alanına göre farklı gereksinimler ve avantajlar sunmaktadır.
Ticari lisans, mal alım satımı, ithalat-ihracat, perakendecilik ve genel ticaret faaliyetleri için en yaygın lisans türüdür. Bu lisans kategorisi, iletişim ve yayıncılık, ulaşım ve araç kiralama, komisyonculuk hizmetleri, emlak yatırımı ve perakende mağazacılık gibi çok çeşitli faaliyetleri kapsamaktadır. Ticari lisanslar genellikle bir Limited Şirket (LLC) yasal yapısı altında düzenlenir ve 2021 yılında yapılan reformlar sayesinde birçok ticari faaliyette %100 yabancı mülkiyetine izin verilmektedir. Bu durum, anakara ile serbest bölgeler arasındaki en temel farklardan birini ortadan kaldırmış ve yatırımcılar için stratejik karar verme sürecini yeniden şekillendirmiştir.
Profesyonel lisans, bireysel yeteneklere, eğitime ve mesleki uzmanlığa dayalı hizmetler sunan şahıslar veya şirketler için tasarlanmıştır. Danışmanlık (yönetim, finans, pazarlama), mühendislik, BT hizmetleri, hukuk danışmanlığı, muhasebe, güzellik salonları ve eğitim hizmetleri gibi faaliyetler bu kategoriye girer. Profesyonel lisansların en belirgin özelliklerinden biri, yabancı yatırımcılara genellikle %100 mülkiyet hakkı tanımasıdır. Ancak bu durumda, şirketin idari ve yasal işlemlerini devlet daireleri nezdinde temsil etmek üzere bir Birleşik Arap Emirlikleri vatandaşı olan "Yerel Hizmet Temsilcisi" (Local Service Agent - LSA) atanması zorunludur. LSA'nın şirkette herhangi bir hissesi, yönetim hakkı veya finansal sorumluluğu bulunmaz.
Endüstriyel lisans, hammaddelerin işlenmesi, yarı mamullerin dönüştürülmesi veya mal üretimi gibi imalat ve sanayi faaliyetlerinde bulunan işletmeler için zorunludur. Bu lisans türü, gıda işleme, metal fabrikasyonu, makine üretimi, tekstil ve kimyasal üretimi gibi faaliyetleri içerir. Endüstriyel bir lisans almak, fiziksel bir fabrika veya depo alanı gerektirir ve genellikle Çevre Bakanlığı veya Dubai Belediyesi gibi kurumlardan ek güvenlik ve çevre onayları alınmasını zorunlu kılar. Bu tür lisanslar, daha yüksek sermaye gereksinimleri ve daha karmaşık düzenleyici süreçler gerektirir.
Turizm lisansı, seyahat acenteleri, tur operatörleri, oteller, tatil köyleri ve turistlere yönelik restoranlar gibi turizm sektöründe faaliyet gösteren işletmeler için gereklidir. Bu lisansın verilmesi ve denetlenmesinde Dubai Turizm ve Ticaret Pazarlama Departmanı (DTCM) da önemli bir rol oynar. Turizm lisansları, Dubai'nin gelişen turizm sektöründe faaliyet göstermek isteyen yatırımcılar için özel gereksinimler ve standartlar içerir. Bu lisans türü, genellikle belirli kalite standartları ve müşteri hizmetleri gereksinimleri ile birlikte gelir.
Dubai anakarasında şirket kurmanın maliyeti, tek bir rakamdan ziyade çeşitli zorunlu devlet harçları, düzenleyici ücretler ve operasyonel başlangıç giderlerinin bir bütünüdür. Danışmanlık firmaları tarafından sunulan "paket fiyatlar" genellikle yalnızca en temel adımları kapsar ve toplam ilk yatırım maliyetini tam olarak yansıtmayabilir. Gerçekçi bir bütçeleme için her bir maliyet kaleminin ayrı ayrı değerlendirilmesi kritik öneme sahiptir. Aşağıda, bir Dubai anakara şirketinin kuruluşu sırasında karşılaşılan temel ve zorunlu devlet harçlarının detaylı bir dökümünü sunuyoruz.
Yukarıdaki devlet harçlarına ek olarak, yatırımcıların bütçelerine dahil etmesi gereken başka önemli maliyetler de vardır. Bu maliyetler, şirketin operasyonel sürekliliği ve uyumluluğu için kritik öneme sahiptir.
Ofis Kirası ve Ejari: Dubai anakarasındaki tüm şirketlerin fiziksel bir ofise sahip olması ve bu kira sözleşmesini Dubai Arazi Dairesi'nin Ejari sistemine kaydettirmesi zorunludur. Yıllık kira maliyetleri, konum ve büyüklüğe bağlı olarak önemli ölçüde değişmekle birlikte, genellikle yıllık 20.000 AED'den başlar. Bu, sadece bir uyumluluk gerekliliği değil, aynı zamanda şirketin vize kotasını da belirleyen stratejik bir maliyettir.
Yerel Hizmet Temsilcisi (LSA) / Kurumsal Sponsor Ücreti: %100 yabancı mülkiyetli profesyonel lisanslar için bir LSA atanması zorunludur ve bu hizmet için yıllık bir ücret ödenir. Bu ücret genellikle yıllık 5.000 AED ile 15.000 AED arasında değişir. Bazı ticari lisanslar için hala bir yerel ortak veya kurumsal sponsor gerekebilir ve bu durumda ücretler daha yüksek olabilir.
Vize Maliyetleri: Yatırımcılar ve çalışanlar için alınacak her vize, ek maliyetler getirir. Bu maliyetler bir sonraki bölümde ayrıntılı olarak ele alınmaktadır.
Profesyonel Hizmet Ücretleri: Şirket kurulum danışmanları (PRO hizmetleri), avukatlar ve muhasebeciler gibi profesyonellerin hizmetleri için ödenen ücretler de bütçeye dahil edilmelidir.
Reklamlarda görülen düşük başlangıçlı "paket fiyatları" genellikle yanıltıcı olabilir. Bu paketler, en temel yasal yapıyı kapsar ve genellikle bir Limited Şirket (LLC) için zorunlu olan ve sermayeye göre maliyeti artan Şirket Ana Sözleşmesi (MOA) noter onayı, fiziksel ofis kirası (Ejari), vize masrafları ve diğer üçüncü taraf maliyetlerini içermez. Tüm bu kalemler göz önüne alındığında, gerçekçi bir anakara şirket kurulumu maliyeti, en basit senaryolar için bile genellikle 40.000 AED'yi aşmaktadır.
Dubai anakarasında şirket kurmanın en önemli operasyonel yönlerinden biri, çalışanlar için ikamet vizesi temin etmektir. Bir şirketin sponsor olabileceği vize sayısı, yani "vize kotası", doğrudan şirketin fiziksel altyapısına, özellikle de kiraladığı ofisin büyüklüğüne bağlıdır. Bu sistem, şirketlerin Birleşik Arap Emirlikleri'nde gerçek bir ekonomik varlık göstermesini sağlamayı amaçlamaktadır. Vize kotası, İnsan Kaynakları ve Emirleştirme Bakanlığı (MOHRE) tarafından, şirketin lisans başvurusu ve ofis belgeleri incelenerek onaylanır.
Kota hesaplamasındaki temel kural, kiralanan ofis alanının büyüklüğüdür. Genel kabul görmüş standart, ofislerde her bir vize için yaklaşık 100 fit kare (yaklaşık 9 metrekare) alan ayrılmasıdır. Örneğin, 10 çalışanı istihdam etmeyi planlayan bir şirketin en az 90 metrekarelik bir ofis kiralaması beklenir. Lojistik veya endüstriyel faaliyetler gibi depo gerektiren işletmeler için bu gereksinim daha yüksektir ve genellikle kişi başına 15 metrekare olarak hesaplanır.
Bu kural, bir şirketin gayrimenkul kararını doğrudan insan kaynakları kapasitesine ve büyüme stratejisine bağlar. Başlangıçta maliyetten tasarruf etmek için seçilen küçük bir ofis, şirketin gelecekteki işe alım potansiyelini ciddi şekilde sınırlayabilir. Dolayısıyla, ofis kiralamak sadece bir genel gider kalemi değil, aynı zamanda şirketin insan sermayesi potansiyeline yapılan stratejik bir yatırımdır.
Çalışan veya yatırımcı vizesi süreci, birden fazla devlet kurumunun dahil olduğu sıralı adımlardan oluşur. Bir aşamadaki gecikme, tüm süreci etkileyebilir. Aşağıda, 2 yıllık bir çalışma vizesi için karşılaşılan temel maliyet kalemlerini özetliyoruz. Maliyetler, başvuru sahibinin ülke içinde veya dışında olmasına ve seçilen hizmet hızına (standart/VIP) göre değişebilir.
Çalışma İzni: 200-5.000 AED (kategoriye göre değişir)
Giriş İzni: 720 AED (ülke içi başvuru için)
Durum Değişikliği: 620 AED (ülke içi başvuru için)
Tıbbi Uygunluk Testi: 300-700 AED (standart/VIP)
Emirates ID Başvurusu: 270-370 AED (2 yıllık)
Vize Damgalama: 500-600 AED
Toplam: 3.000-7.500 AED (816-2.041 USD)
Öncelikle işveren, MOHRE'ye başvurarak vize kotası ve çalışan için ön çalışma izni alır. Ardından onaylanan çalışma izni ile GDRFA'dan çalışanın Birleşik Arap Emirlikleri'ne giriş yapmasını sağlayan bir giriş izni (Entry Permit) alınır. Çalışan Birleşik Arap Emirlikleri'ne girdikten sonra, belirlenmiş bir sağlık merkezinde zorunlu tıbbi testlerden geçer ve Emirates ID için biyometrik verilerini verir. Son olarak, tıbbi testin olumlu sonuçlanması ve Emirates ID başvurusunun tamamlanmasının ardından, pasaport GDRFA'ya sunulur ve ikamet vizesi pasaporta damgalanır. Bu süreç genellikle 5 ila 15 iş günü arasında tamamlanır.
Dubai anakarasında şirket kurmak tek seferlik bir işlem değildir. Şirketin yasal statüsünü koruması ve faaliyetlerine devam edebilmesi için bir dizi sürekli uyumluluk yükümlülüğünü yerine getirmesi gerekmektedir. Son yıllarda Birleşik Arap Emirlikleri, uluslararası şeffaflık ve vergi standartlarına uyum sağlamak amacıyla düzenleyici çerçevesini önemli ölçüde sıkılaştırmıştır. Bu durum, anakara şirketleri için operasyonel maliyetleri ve idari yükü artırmıştır.
Fiziksel Ofis Alanı: Anakara şirketleri, lisanslarının geçerliliği boyunca Dubai'de fiziksel bir ofis bulundurmak ve kira sözleşmelerini (Ejari) her yıl yenilemek zorundadır. Sanal ofisler anakara lisansları için kabul edilmemektedir. Bu gereklilik, şirketlerin Birleşik Arap Emirlikleri'nde gerçek bir ekonomik varlık göstermesini sağlamayı amaçlar.
Defter Tutma ve Yıllık Denetim: 32/2021 sayılı Ticaret Şirketleri Kanunu uyarınca, Dubai'deki tüm anakara şirketlerinin (Limited Şirketler ve Ortaklıklar dahil) muhasebe kayıtlarını Uluslararası Finansal Raporlama Standartları'na (IFRS) uygun olarak tutmaları ve mali tablolarını her yıl lisanslı bir denetçi tarafından denetletmeleri zorunludur. Bu, büyüklük veya gelir ne olursa olsun tüm şirketler için geçerlidir. Defter tutma yükümlülüğüne uymamanın cezası ilk seferde 10.000 AED, tekrarında ise 20.000 AED'dir. Mali kayıtlar en az beş yıl süreyle saklanmalıdır.
Gerçek Lehtar (Ultimate Beneficial Owner - UBO) Beyanı: Birleşik Arap Emirlikleri, kara para aklama ve terörün finansmanıyla mücadele çabaları kapsamında, şirketlerin gerçek lehtarlarını (sahiplerini) beyan etmelerini zorunlu kılmıştır. 58/2020 sayılı Kabine Kararı uyarınca, tüm anakara şirketleri, şirketin en az %25'ine sahip olan veya nihai kontrolü elinde bulunduran gerçek kişileri belirlemeli, bir UBO sicili tutmalı ve bu bilgileri lisans tescilinden sonraki 60 gün içinde ve herhangi bir değişiklikten sonraki 15 gün içinde DET'e sunmalıdır. Uyumsuzluk durumunda 50.000 AED'den 1.000.000 AED'ye varan ağır para cezaları uygulanabilir.
Ekonomik Faaliyet Raporlaması (Economic Substance Regulations - ESR): Birleşik Arap Emirlikleri'nin uluslararası vergi standartlarına uyum çabasının bir diğer parçası olan ESR, belirli "İlgili Faaliyetleri" yürüten şirketlerin Birleşik Arap Emirlikleri'nde yeterli ekonomik varlığa sahip olmalarını gerektirir. Bu faaliyetler arasında bankacılık, sigortacılık, yatırım fonu yönetimi, leasing, holding ve dağıtım/hizmet merkezi faaliyetleri bulunmaktadır. Bu kapsama giren şirketler, mali yıl sonunu takip eden altı ay içinde yıllık bir "ESR Bildirimi" ve ilgili faaliyetten gelir elde ediyorlarsa, 12 ay içinde bir "ESR Raporu" sunmak zorundadır.
Katma Değer Vergisi (KDV - VAT): Birleşik Arap Emirlikleri'nde standart KDV oranı %5'tir. Yıllık vergilendirilebilir mal ve hizmet arzı toplamı 375.000 AED'yi aşan işletmelerin Federal Vergi Dairesi'ne (FTA) KDV için kaydolması zorunludur. Yıllık arzı veya giderleri 187.500 AED'yi aşan işletmeler ise gönüllü olarak kaydolabilirler. Kayıtlı işletmeler, genellikle üç ayda bir KDV beyannamesi sunmak ve ilgili vergiyi ödemekle yükümlüdür. KDV'ye geç kaydolmanın cezası 20.000 AED'dir.
Kurumlar Vergisi (Corporate Tax - CT): Haziran 2023'ten itibaren yürürlüğe giren Kurumlar Vergisi, Birleşik Arap Emirlikleri'ndeki vergi ortamını temelden değiştirmiştir. Vergi, işletmelerin net kârı üzerinden alınır. Vergi oranları şu şekildedir: 375.000 AED'ye kadar olan vergilendirilebilir gelir için %0, 375.000 AED'yi aşan vergilendirilebilir gelir için %9. Tüm anakara şirketlerinin FTA'ya Kurumlar Vergisi için kaydolması ve mali yıllarının bitiminden sonraki dokuz ay içinde yıllık vergi beyannamesi sunması zorunludur. Bu, denetlenmiş mali tabloların hazırlanmasını daha da kritik hale getirmektedir, zira vergi beyannamesi bu tablolara dayanmaktadır.
Bu uyumluluk yükümlülükleri, bir "uyumluluk üçgeni" oluşturur: doğru defter tutma, zorunlu yıllık denetim ve bu denetlenmiş rakamlara dayalı kurumlar vergisi beyannamesi. Bu durum, profesyonel muhasebe, denetim ve vergi danışmanlığı hizmetlerini, büyüklüğü ne olursa olsun tüm anakara şirketleri için pazarlık konusu olmayan, temel bir operasyonel gereklilik haline getirmiştir.
Dubai anakarasında bir şirket kurma süreci, birden fazla devlet kurumunu içeren ve her adımın bir sonrakine bağlı olduğu bir dizi işlemden oluşur. Süreçlerin tamamlanma zamanı, seçilen ticari faaliyetin karmaşıklığına (harici onay gerekip gerekmediği), şirketin yasal yapısına (LLC vs. Şahıs Şirketi) ve seçilen kurumsal hizmet sağlayıcının verimliliğine bağlı olarak önemli ölçüde değişebilir. Aşağıda, ana adımları ve tahmini tamamlanma sürelerini özetliyoruz. Bu süreler, tüm belgelerin eksiksiz ve doğru olduğu ve herhangi bir harici onayda gecikme yaşanmadığı varsayımına dayanmaktadır.
1. Ön Hazırlık: 1-3 gün (faaliyet seçimi ve unvan onayı)
Ticari unvanın DET tarafından onaylanması gerekir. Bu aşamada, şirketin faaliyet alanı ve yasal yapısı netleştirilir.
2. Lisanslama: 4-14 gün (başvuru, MOA onayı, lisans basımı)
İlk onay başvurusu DET'e yapılır. LLC'ler için MOA hazırlanır ve noter onayı alınır. "Anında Lisans" hizmeti bazı faaliyetler için daha hızlı olabilir.
3. Operasyonel Kurulum: 4-13 gün (ofis kiralama, kuruluş kartı)
Vize kotası için zorunlu olan ofis kiralama ve Ejari kaydı yapılır. Piyasada uygun ofis bulunmasına bağlıdır. Lisans basıldıktan sonra kuruluş kartı başvurusu yapılır.
4. Vize Süreçleri: 5-12 gün (giriş izni, tıbbi test, damgalama)
Kuruluş kartı gereklidir. Giriş izni veya durum değişikliği işlemi yapılır. Tıbbi test ve Emirates ID biyometri randevu alınmasını gerektirir. Tıbbi sonuçların ve ID başvurusunun tamamlanmasına bağlı olarak vize damgalama işlemi gerçekleştirilir.
5. Banka Hesabı Açılışı: 14-60 gün (en uzun süreç)
Tüm kuruluş sürecinin en uzun ve en öngörülemez adımıdır. Bankalar, katı Müşterini Tanı (KYC) ve Kara Para Aklamayı Önleme (AML) prosedürleri nedeniyle başvuruları titizlikle inceler. Başvurunun başarısı, şirketin lisansı, fiziksel ofisi (Ejari), hissedarlarının ikamet durumu ve net bir iş planı gibi önceki adımlarda oluşturulan "gerçek varlığa" büyük ölçüde bağlıdır.
Toplam Tahmini Süre: 3 Hafta - 10 Hafta
Süreçteki en büyük değişkenlik, genellikle banka hesabı açılışı aşamasında yaşanır. Bu nedenle, banka hesabı açılışı sadece bir idari adım değil, tüm kuruluş sürecinin meşruiyetini doğrulayan son ve kritik bir engel olarak görülmelidir.
Dubai anakarasında kurulacak bir şirketin yapısını belirleyen hissedar ve yönetici kuralları, Birleşik Arap Emirlikleri Ticaret Şirketleri Kanunu (Federal Kararname-Kanun No. 32/2021) tarafından düzenlenmektedir. Son yıllarda yapılan yasal reformlar, özellikle yabancı mülkiyeti konusunda önemli esneklikler getirmiştir.
Yasal Yapı ve Hissedar Sayısı: En yaygın yasal yapı olan Limited Şirket (LLC), en az bir ve en fazla 50 hissedara sahip olabilir. Hissedarlar gerçek veya tüzel kişi olabilirler.
%100 Yabancı Mülkiyeti: 2021'de yapılan yasal değişiklikler, anakara şirketleri için en devrimci reformlardan birini getirmiştir. Daha önce çoğu ticari faaliyet için zorunlu olan %51 Birleşik Arap Emirlikleri vatandaşı ortaklığı şartı kaldırılmıştır. Artık, DET tarafından belirlenen stratejik olmayan sektörlerdeki binlerce ticari ve profesyonel faaliyette yabancı yatırımcıların %100 mülkiyet sahibi olmasına izin verilmektedir. Bu değişiklik, anakarayı mülkiyet esnekliği açısından serbest bölgelerle doğrudan rekabet edebilir hale getirmiştir.
Yerel Hizmet Temsilcisi (LSA): Yabancı yatırımcıların %100 mülkiyet sahibi olabildiği profesyonel lisanslı şirketlerde (genellikle Şahıs Şirketi veya Sivil Şirket olarak kurulur), bir Birleşik Arap Emirlikleri vatandaşının LSA olarak atanması zorunluluğu devam etmektedir. LSA, şirketin devlet daireleri nezdindeki idari işlemlerini yürütür ancak şirketin kârında, yönetiminde veya borçlarında herhangi bir payı veya sorumluluğu yoktur.
Sorumluluk: Bir LLC'de hissedarların sorumluluğu, şirketin borçlarına karşı yalnızca sermayeye koydukları pay ile sınırlıdır. Bu, kişisel mal varlıklarının şirket borçlarından korunmasını sağlar. Ancak, Şahıs Şirketi (Sole Establishment) gibi yapılarda bu sınırlı sorumluluk koruması yoktur ve sahibinin kişisel varlıkları iş borçları için risk altında olabilir.
Atama ve Sayı: Bir LLC'nin en az bir yönetici tarafından yönetilmesi gerekir. Yönetici sayısı için bir üst sınır bulunmamaktadır. Yöneticiler, hissedarlar arasından veya dışarıdan atanabilir.
Milliyet ve İkamet: Genellikle, bir LLC yöneticisinin Birleşik Arap Emirlikleri vatandaşı veya Birleşik Arap Emirlikleri'nde ikamet etmesi zorunluluğu yoktur. Ancak, şirketin banka hesabı açılışı ve diğer operasyonel süreçleri yönetebilmesi için en az bir imza yetkilisinin (genellikle yönetici) Birleşik Arap Emirlikleri'nde ikamet vizesine sahip olması pratikte gereklidir. Ayrıca, belirli lisanslı faaliyetler (örneğin, mühendislik danışmanlığı), yöneticinin belirli profesyonel niteliklere ve akreditasyonlara sahip olmasını gerektirebilir.
Görev ve Sorumluluklar: Yöneticiler, şirketi "gerekli özeni göstererek" yönetmekle yükümlüdür. Bu, şirketin çıkarlarını korumayı, yasalara ve şirket ana sözleşmesine uymayı ve yetkilerini aşmamayı içerir. Yöneticiler, dolandırıcılık, yetkiyi kötüye kullanma veya ağır ihmal durumlarında şirkete, hissedarlara ve üçüncü taraflara karşı kişisel olarak sorumlu tutulabilirler.
Dubai anakarasında kurulan bir şirket için işlevsel bir kurumsal banka hesabı açmak, operasyonların başlayabilmesi için zorunlu ve kritik bir adımdır. Birleşik Arap Emirlikleri'nin bankacılık sektörü, hem büyük yerel ve uluslararası bankaları hem de yeni nesil dijital bankaları içermektedir. Ancak, katı yasal uyum prosedürleri nedeniyle hesap açılış süreci zorlu ve zaman alıcı olabilir.
Geleneksel Bankalar: Emirates NBD (ENBD), First Abu Dhabi Bank (FAB), Abu Dhabi Commercial Bank (ADCB) ve Mashreq Bank gibi köklü kurumlar, geniş şube ağları, kapsamlı ürün yelpazeleri (ticari finansman, krediler vb.) ve yerleşik itibarları ile en yaygın tercihlerdir. Bu bankalar, özellikle büyük işletmeler ve karmaşık finansal ihtiyaçları olan şirketler için uygun seçeneklerdir.
Dijital Bankalar: WIO Bank gibi platformlar, özellikle KOBİ'ler ve startup'lar için daha hızlı, daha az bürokratik ve tamamen dijital bir hesap açılış deneyimi sunarak pazara girmiştir. Bu bankalar, daha düşük minimum bakiye gereksinimleri ve teknoloji odaklı hizmetleri ile öne çıkarlar.
Hesap açılışı için tüm bankalar tarafından talep edilen standart belgeler şunlardır:
Banka hesabı açılışı, şirketin yasal ve operasyonel olarak sağlam temellere oturduğunun bir teyidi niteliğindedir. Bankalar, kendi Kara Para Aklamayı Önleme (AML) ve Müşterini Tanı (KYC) risklerini yönetmek için bir nevi düzenleyici rolü üstlenirler. Başvuru sürecinde şeffaflık esastır. Bankalar, şirketin iş modelini, ana müşterilerini/tedarikçilerini ve beklenen para akışını net bir şekilde anlamak isterler. Fiziksel bir ofisi, yerleşik bir yöneticisi ve net bir iş planı olmayan, yani "gerçek varlık" (substance) gösteremeyen şirketlerin başvurularının reddedilme olasılığı yüksektir. Bu nedenle, tüm şirket kurulum süreci, aslında bankanın durum tespiti (due diligence) sürecine hazırlık olarak görülmelidir.
Dubai anakarasında bir şirketin operasyonel devamlılığı, yıllık olarak tekrarlanan belirli maliyetlerin ve uyumluluk yükümlülüklerinin zamanında yerine getirilmesine bağlıdır. İlk kuruluş maliyetinin ötesinde, "Toplam Sahip Olma Maliyeti" (TCO), bu yinelenen giderleri de içerir. Birleşik Arap Emirlikleri'ndeki ceza rejimi katıdır ve sadece idari gecikmeleri değil, aynı zamanda maddi uyum ihlallerini de kapsayan geniş bir yelpazeye sahiptir.
Bir anakara şirketinin yıllık bütçesinde yer alması gereken temel yenileme maliyetleri şunlardır:
Ticaret Lisansı Yenileme: Lisansın her yıl DET'e yenilenmesi gerekir. Bu ücret, lisans türüne ve faaliyetlere bağlı olarak genellikle 10.000 AED ile 15.000 AED arasında değişir.
Ofis Kirası: Fiziksel ofis zorunluluğu nedeniyle yıllık kira, en önemli yinelenen maliyetlerden biridir. Bu maliyet, şirketin konumuna ve ofis büyüklüğüne göre önemli ölçüde değişebilir.
Dubai Ticaret Odası Üyeliği: Yıllık olarak yenilenmesi gereken bir diğer zorunlu üyeliktir. Ücret, faaliyet türüne göre değişir ve şirketin ticari ağa entegrasyonu için önemlidir.
Kuruluş ve Göçmenlik Kartları Yenileme: Kuruluş kartı ve çalışanların göçmenlik kartları genellikle 1 ila 3 yıllık periyotlarla yenilenir ve ilgili ücretler ödenir.
Yerel Hizmet Temsilcisi / Sponsor Ücreti: Profesyonel lisanslar veya yerel ortaklık gerektiren ticari lisanslar için ödenen yıllık hizmet bedeli.
Zorunlu Hizmetler: Yıllık denetim, defter tutma ve vergi danışmanlığı gibi zorunlu hizmetler için profesyonel firmalara ödenen yıllık ücretler de önemli bir maliyet kalemidir.
Birleşik Arap Emirlikleri'ndeki düzenleyici kurumlar, uyum kurallarına uymayan işletmelere karşı caydırıcı olması amaçlanan ciddi para cezaları uygulamaktadır. Riskler basit idari hatalardan maddi uyum ihlallerine kadar uzanmaktadır.
Lisansın Geç Yenilenmesi: Ticaret lisansının zamanında yenilenmemesi, DET tarafından para cezası uygulanmasına neden olur. Bu ceza, gecikme süresine göre artabilir.
Vergi Cezaları: KDV'ye kaydolmakta gecikmenin cezası 20.000 AED'dir. Beyannamelerin geç sunulması veya verginin geç ödenmesi için de ayrı cezalar uygulanır. Kurumlar Vergisi beyannamesinin zamanında sunulmaması veya verginin eksik ödenmesi, FTA tarafından belirlenen cezalara tabidir.
Uyum Cezaları: UBO bilgilerinin zamanında sunulmaması veya yanlış bilgi verilmesi, 50.000 AED'den başlayıp 1.000.000 AED'ye kadar çıkabilen çok ağır para cezalarına neden olabilir. ESR bildirimini veya raporunu sunmamak, 50.000 AED'den 200.000 AED'ye kadar para cezası ile sonuçlanabilir.
Vize Cezaları: İkamet vizesinin süresi dolduktan sonra ülkede kalmaya devam etmenin cezası günlük 50 AED'dir. Bu ceza, hızlı bir şekilde birikerek önemli mali yükler oluşturabilir.
Bu ceza yapısı, Birleşik Arap Emirlikleri'nin şeffaflık ve uluslararası standartlara uyum konusundaki ciddiyetini göstermektedir. Şirketlerin, operasyonlarının merkezine sağlam bir uyum yönetimi stratejisi yerleştirmeleri, potansiyel finansal riskleri en aza indirmek için hayati önem taşımaktadır.
Dubai anakarasında bir şirket kurma kararı, önemli stratejik avantajlar sunarken, aynı zamanda dikkate alınması gereken belirli zorlukları da beraberinde getirir. 2021'de %100 yabancı mülkiyetine izin veren yasal reformlar, bu dengeyi temelden değiştirmiş ve anakarayı yabancı yatırımcılar için daha önce hiç olmadığı kadar cazip hale getirmiştir.
Sınırsız Pazar Erişimi: Anakara şirketlerinin en büyük avantajı, coğrafi bir kısıtlama olmaksızın Birleşik Arap Emirlikleri'nin tamamında ve uluslararası alanda serbestçe ticaret yapabilmeleridir. Bu, serbest bölge şirketlerinin genellikle kendi bölgeleri dışındaki anakara pazarında doğrudan faaliyet gösterme kısıtlamalarına sahip olmasının aksine, önemli bir esneklik sağlar.
Devlet İhalelerine Katılım: Anakara lisansına sahip şirketler, federal ve yerel düzeydeki kamu ve devlet ihalelerine katılma hakkına sahiptir. Bu, özellikle inşaat, danışmanlık ve tedarik gibi sektörlerde faaliyet gösteren şirketler için büyük bir iş potansiyeli sunar.
Mülkiyet Esnekliği: Birçok ticari ve profesyonel faaliyette %100 yabancı mülkiyetine izin verilmesi, yatırımcıların şirketleri üzerinde tam kontrol sahibi olmalarını sağlar ve yerel bir ortak bulma zorunluluğunu ortadan kaldırır. Bu, anakarayı mülkiyet açısından serbest bölgelerle rekabetçi kılmaktadır.
Sınırsız Vize Kotası: Vize kotası doğrudan ofis büyüklüğüne bağlı olduğundan, şirketler yeterli büyüklükte bir ofis kiralayarak teorik olarak sınırsız sayıda çalışanı istihdam etme esnekliğine sahiptir. Bu, hızlı büyüme potansiyeli olan şirketler için önemli bir avantajdır.
Artan Güvenilirlik ve İtibar: Anakara şirketleri, katı denetim, vergi ve uyumluluk gereksinimlerine tabi olmaları nedeniyle, genellikle bankalar, finans kurumları ve uluslararası ortaklar nezdinde daha yüksek bir güvenilirliğe ve itibara sahiptir.
Gerçek Varlık (Substance) Gereksinimi: Anakara şirketlerinin fiziksel bir ofis kiralaması zorunludur. Bu, serbest bölgelerde sunulan daha esnek ve düşük maliyetli "flexi-desk" veya sanal ofis seçeneklerine kıyasla daha yüksek bir başlangıç ve işletme maliyeti anlamına gelir.
Daha Yüksek Uyumluluk Yükü: Anakara şirketleri, zorunlu yıllık denetim, KDV ve Kurumlar Vergisi beyannameleri, UBO ve ESR raporlaması gibi serbest bölgelere kıyasla genellikle daha ağır ve karmaşık bir uyumluluk yüküyle karşı karşıyadır. Bu, daha yüksek idari ve profesyonel hizmet maliyetlerine yol açar.
Kurulum Süreci ve Maliyeti: Anakara şirketlerinin kurulum süreci, özellikle harici onaylar veya karmaşık bir MOA gerektiren durumlarda, serbest bölgelere göre daha uzun ve maliyetli olabilir.
Yerel Hizmet Temsilcisi (LSA) Gerekliliği: %100 yabancı mülkiyetli profesyonel lisanslar için hala bir LSA atanması zorunluluğu bulunmaktadır. Bu, yıllık olarak yinelenen bir maliyet ve idari bir adımdır.
Sonuç olarak, anakara ile serbest bölge arasındaki seçim, artık "pazar erişimi mi, mülkiyet mi?" gibi basit bir soru değildir. Yeni denge, "sınırsız pazar erişiminin getireceği ticari faydaların, tam teşekküllü, denetlenmiş ve vergiye uyumlu bir anakara tüzel kişiliğini sürdürmenin daha yüksek maliyetlerini ve idari yükünü haklı çıkarıp çıkarmadığı" etrafında şekillenmektedir. Birleşik Arap Emirlikleri'nin uluslararası uyum standartlarını benimsemesi, anakara şirketlerini daha sağlam ve güvenilir varlıklar haline getirmiş, ancak aynı zamanda işletilmelerini geçmişe göre daha maliyetli ve karmaşık kılmıştır.
Dubai anakara şirket kurulumu süreci genellikle 3-10 hafta arasında tamamlanır. Süre, seçilen ticari faaliyetin karmaşıklığına, şirketin yasal yapısına ve harici onay gereksinimlerine bağlı olarak değişir. En uzun süreç genellikle banka hesabı açılışı aşamasında yaşanır ve 14-60 gün sürebilir. Diğer adımlar şunlardır: ön hazırlık (1-3 gün), lisanslama (4-14 gün), operasyonel kurulum (4-13 gün) ve vize süreçleri (5-12 gün).
Dubai anakara şirket kurulumu maliyeti, en basit senaryolar için bile genellikle 40.000 AED'yi aşmaktadır. Temel maliyetler şunları içerir: ticari unvan rezervasyonu (660 AED), ilk onay ücreti (310 AED), ticari lisans ücreti (10.000-15.000 AED), profesyonel lisans ücreti (5.600-10.000 AED), Dubai Ticaret Odası üyeliği (500-2.200 AED), kuruluş kartı (2.000 AED), göçmenlik kartı (1.100 AED), ofis kirası (yıllık 20.000 AED'den başlar) ve vize maliyetleri (kişi başı 3.000-7.500 AED).
Evet, 2021 yılında yapılan yasal reformlar sayesinde Dubai anakara şirketlerinde %100 yabancı mülkiyeti mümkündür. DET tarafından belirlenen stratejik olmayan sektörlerdeki binlerce ticari ve profesyonel faaliyette yabancı yatırımcıların %100 mülkiyet sahibi olmasına izin verilmektedir. Bu değişiklik, anakarayı mülkiyet esnekliği açısından serbest bölgelerle doğrudan rekabet edebilir hale getirmiştir. Ancak profesyonel lisanslar için hala bir Yerel Hizmet Temsilcisi (LSA) atanması zorunluluğu bulunmaktadır.
Evet, Dubai anakara şirketleri için fiziksel ofis zorunludur. Sanal ofisler anakara lisansları için kabul edilmemektedir. Şirketler, lisanslarının geçerliliği boyunca Dubai'de fiziksel bir ofis bulundurmak ve kira sözleşmelerini (Ejari) her yıl yenilemek zorundadır. Bu gereklilik, şirketlerin Birleşik Arap Emirlikleri'nde gerçek bir ekonomik varlık göstermesini sağlamayı amaçlar. Ayrıca, vize kotası da doğrudan ofis büyüklüğüne bağlıdır - her vize için yaklaşık 9 metrekare alan gereklidir.
Dubai anakara şirketleri için temel vergi yükümlülükleri şunlardır: Katma Değer Vergisi (KDV) %5 oranında ve yıllık 375.000 AED üzeri gelir için zorunludur. Haziran 2023'ten itibaren yürürlüğe giren Kurumlar Vergisi, 375.000 AED'ye kadar olan gelir için %0, üzeri için %9 oranında uygulanır. Tüm anakara şirketlerinin Federal Vergi Dairesi'ne (FTA) kaydolması ve mali yıllarının bitiminden sonraki dokuz ay içinde yıllık vergi beyannamesi sunması zorunludur. Ayrıca, zorunlu yıllık denetim ve UBO beyanı gibi uyumluluk yükümlülükleri de bulunmaktadır.
Dubai anakara şirketleri ile serbest bölge şirketleri arasındaki temel farklar şunlardır: Anakara şirketleri Birleşik Arap Emirlikleri'nin tamamında sınırsız ticaret yapabilir ve devlet ihalelerine katılabilir, serbest bölge şirketleri ise genellikle kendi bölgeleri dışındaki anakara pazarında kısıtlı faaliyet gösterebilir. Anakara şirketleri için fiziksel ofis zorunludur, serbest bölgelerde daha esnek seçenekler mevcuttur. Anakara şirketleri daha yüksek uyumluluk yükü ve maliyetlere sahiptir (yıllık denetim, KDV, Kurumlar Vergisi), ancak daha yüksek güvenilirlik ve itibar sunar. 2021 reformları ile anakara şirketlerinde %100 yabancı mülkiyeti mümkün hale gelmiştir, bu da mülkiyet açısından farkı azaltmıştır.
Dubai anakara şirket kurulumu, yatırımcılara benzersiz fırsatlar sunarken, belirli zorlukları da beraberinde getirir. 2021'deki yasal reformlar, anakarayı yabancı yatırımcılar için daha cazip hale getirmiştir. Karar verme sürecinde, sınırsız pazar erişiminin getireceği ticari faydaların, daha yüksek maliyetler ve idari yükü haklı çıkarıp çıkarmadığı değerlendirilmelidir.
Dubai anakara şirket kurulumu konusunda profesyonel danışmanlık hizmeti almak için ekibimize ile Whatsapp üzerinden iletişime geçebilirsiniz.
Türkiye’deki girişimcilere, Birleşik Arap Emirlikleri’nde şirket kuruluşundan vize süreçlerine kadar kapsamlı ve profesyonel çözümler sunuyoruz.